Ενημερωτικό φυλλάδιο για την δισκοκήλη
Τι είναι η κήλη δίσκου;
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι το μαλακό μέρος που βρίσκεται ανάμεσα από τους σπόνδυλους. Όταν τραυματιστεί ή εκφυλιστεί μπορεί ένα τμήμα του να προβάλλει και να πιέζει τα νεύρα.
Η σπονδυλική στήλη είναι ένα από τα πιο ισχυρά μέρη του σώματος μας. Αποτελείται από ξεχωριστά οστέϊνα σώματα (σπόνδυλοι) που ενώνονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους που την κάνουν ευλύγιστη. Περιβάλλεται από ισχυρούς μύες και συνδέσμους που την ενισχύουν και την προστατεύουν.
Μέσα στην σπονδυλική στήλη βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός και οι νευρικές ρίζες που εξέρχονται από τον νωτιαίο μυελό. Οι νευρικές ρίζες μεταφέρουν ερεθίσματα από και προς τον εγκέφαλο.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από ένα σκληρό εξωτερικό περίβλημα, τον ινώδη δακτύλιο, και ένα μαλακό εσωτερικό μέρος, τον πηκτοειδή πυρήνα. Όταν το εξωτερικό περίβλημα αδυνατίζει ή σκίζεται το μαλακό εσωτερικό μέρος του δίσκου προβάλλει προς τα έξω πιέζοντας τα νεύρα. Αυτό προκαλεί συμπτώματα πόνου και μουδιάσματα στην μέση και στα πόδια.
Η κήλη του δίσκου όπως προβάλλει πιέζει την νευρική ρίζα προκαλώντας οσφυϊσχιαλγία.
Συντηρητική αντιμετώπιση της οσφυαλγίας
Η πρώτη αντιμετώπιση της οσφυαλγίας είναι συντηρητική. Αυτό σημαίνει λήψη παυσίπονων, φυσικοθεραπεία, χειροπρακτική, βελονισμό, ιαματικά λουτρά, ξεκούραση. Η ήπια κινητοποίηση όπως το κολύμπι μπορεί να βοηθήσει. Στα πλαίσια της συντηρητικής θεραπείας περιλαμβάνονται:
Χειρουργική αντιμετώπιση
Όταν τα συμπτώματα επιμένουν πάνω από ένα μήνα παρά την συντηρητική θεραπεία ή όταν υπάρχουν επιδεινούμενα νευρολογικά συμπτώματα όπως προοδευτική μυϊκή αδυναμία, μόνιμα μουδιάσματα στα άκρα τότε μπαίνει η ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση. Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές δισκεκτομής οι οποίες επιλέγονται αναλόγως τον βαθμό της κήλης:
Οφέλη από την επέμβαση
Αν το νεύρο πιέζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να έχει μόνιμες βλάβες και για αυτό το λόγο να μην μπορεί να αναρρώσει πλήρως. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να παραμείνει κάποιο μούδιασμα ή ακόμη και κάποια μυϊκή αδυναμία στο χέρι ή στο πόδι.
Επιπλοκές της επέμβασης
Δυστυχώς, όπως όλα τα χειρουργεία, παρόλες τις απαιτούμενες προφυλάξεις, και αυτή η επέμβαση ενέχει κινδύνους και επιπλοκές. Κάποιες από αυτές αναφέρονται στη συνέχεια:
Η επέμβαση
Πρόκειται για μια επέμβαση που διαρκεί περίπου 60 λεπτά. Συνήθως χρησιμοποιείται μικροσκόπιο ή ενδοσκόπιο. Αυτό σημαίνει μικρότερες τομές και επομένως ταχύτερη ανάρρωση. Ύστερα από την ανάρρωση η σπονδυλική στήλη παραμένει δυνατή και σταθερή.
Δισκεκτομή
Εφόσον ένα τμήμα του δίσκου προπίπτει και πιέζει τη νευρική ρίζα αυτό το τμήμα του δίσκου αφαιρείται. Δεν απαιτείται να αφαιρεθεί όλος ο δίσκος.
Αποσυμπίεση ή τρηματεκτομή
Με αυτήν την επέμβαση δημιουργείται περισσότερο χώρος γύρω από το νεύρο αφαιρώντας μικρή ποσότητα οστού.
Συνήθως και οι δύο επεμβάσεις (δισκεκτομή/αποσυμπίεση) πραγματοποιούνται στον ίδιο χρόνο.
Μετά την επέμβαση
Μετά την επέμβαση ξυπνάτε στην ανάρρωση του χειρουργείου. Λόγω της γενικής αναισθησίας χρειάζεται έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και της αναπνοής για μερικές ώρες.
Χειρουργικό τραύμα
Το χειρουργικό σας τραύμα μπορεί να είναι λίγο επώδυνο στην αρχή. Η επέμβαση δεν αδυνατίζει ή αποσταθεροποιεί την σπονδυλική σας στήλη. Η αποκατάσταση του τραύματος και της μυϊκής λειτουργίας είναι θέμα μικρού χρονικού διαστήματος.
Αναλγησία
Η αναλγησία θα σας χορηγηθεί άμεσα μετεγχειρητικά και μετά για όσο διάστημα χρειαστεί. Ο έλεγχος του πόνου είναι σημαντικός τόσο για νοιώθετε άνετα, όσο και για να βοηθήσει στην ταχύτερη κινητοποίηση σας. Μη διστάσετε να παίρνετε παυσίπονα όταν τα χρειάζεστε. Είναι καλύτερα να παίρνετε τα παυσίπονα συστηματικά από ότι να περιμένετε να εγκαθίσταται ο πόνος. Μπορείτε με ασφάλεια να κάνετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες με τη βοήθεια των αναλγητικών χωρίς να φοβάστε ότι θα προκαλέσετε κάποια βλάβη.
Πόσο γρήγορα θα αναρρώσω;
Η επέμβαση θα εξαλείψει την αιτία του πόνου. Εξαρτάται από εσάς το πόσο γρήγορα θα γυρίσετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες. Μπορεί να νοιώθετε ένα αίσθημα κούρασης μία ή δύο μέρες μετά το χειρουργείο ως αποτέλεσμα της γενικής αναισθησίας, όμως θα εκπλαγείτε από το πόσο γρήγορα θα αναρρώνετε ύστερα από την επέμβαση. Ο χρόνος ανάρρωσης είναι διαφορετικός για κάθε ασθενή και αυτό εξαρτάται από:
Κατά κανόνα κάποιοι ασθενείς εξέρχονται από το νοσοκομείο το ίδιο απόγευμα και άλλοι την επόμενη μέρα, όμως αυτό εξατομικεύεται αναλόγα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.
Θα χρειαστεί να ξεκινήσετε με αργό και σταθερό ρυθμό την κινητοποίησή σας για να επιτύχετε μια πλήρη ανάρρωση σε λίγους μήνες. Ίσως να νοιώθετε λίγο πόνο όταν θα είστε πιο επιθετικοί στις δραστηριότητές σας, αλλά αυτό είναι φυσιολογικό και δε χρειάζεται να ανησυχείτε.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Ξαπλώνοντας στο κρεβάτι
Μπορείτε να ξαπλώνετε σε όποια στάση σας αρέσει ,αλλά αν παραμένετε στην ίδια θέση για πολλή ώρα μπορεί να γίνεται άβολη. Καλό θα ήταν να αλλάζετε τακτικά στάσεις.
Σήκωμα από το κρεβάτι
Γυρίστε στο πλάϊ του κρεβατιού, λυγίστε τα ισχία και τα γόνατα, σπρώχτε τα πόδια σας έξω από το κρεβάτι και σηκωθείτε σπρώχνοντας με τα χέρια σας. Βοηθάει αν το κρεβάτι σας είναι λίγο ψηλότερο από το συνηθισμένο. Μπορείτε προοδευτικά να προσπαθείτε να σηκώνεστε φυσιολογικά από το κρεβάτι.
Πλύσιμο
Αρχικά είναι καλύτερα να πλένεστε στο νιπτήρα με μια πετσετούλα. Αυτό γίνεται για να μην επιμολυνθεί το τραύμα. Μπορείτε να κάνετε ντους ύστερα από λίγες μέρες. Το μπάνιο καλύτερα να το αποφύγετε μέχρι να επουλωθεί το τραύμα.
Τουαλέτα
Στην αρχή μπορεί να το βρίσκετε δύσκολο να πηγαίνετε στην τουαλέτα. Μην ανησυχήσετε και δώστε στον εαυτό σας το χρόνο που χρειάζεται. Μπορεί να σας βοηθήσει η λήψη παυσίπονων 20 λεπτά πριν. Ο ήχος της ανοιχτής βρύσης καμιά φορά βοηθάει. Η δυσκοιλιότητα είναι αρκετά συχνή, αλλά δεν είναι άξια ανησυχίας. Καμμιά φορά είναι παρενέργεια των αναλγητικών. Βοηθάει να πίνετε αρκετή ποσότητα υγρών. Ίσως χρειαστεί να πάρετε κάποιο ηπακτικό. Αρκετές φορές βοηθάει μονάχα το περπάτημα.
Ντύσιμο
Μπορεί να το βρίσκετε ευκολότερο να ντύνεστε ξαπλωμένος ή καθισμένος. Μπορείτε να φορέσετε τα παπούτσια σας με τη βοήθεια μιας ˚γλώσσας ˚ ή ανεβάζοντάς τα πόδια σε μια καρέκλα.
Σκύβοντας εμπρός
Θα είναι ευκολότερο αν χρησιμοποιείτε τα γόνατά παρά την μέση σας.
Αλλαγή στάσης
Είναι καλύτερα να μετακινείστε πριν πιαστείτε. Συχνές αλλαγές στάσης και δραστηριότητας θα σας βοηθήσουν.
Ανάπαυση
Είναι καλό να αναπαύεστε για μικρά χρονικά διαστήματα αλλά προσπαθείστε να εναλλάσετε την ανάπαυση με ελαφρές ασκήσεις και με προοδευτική επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες σας.
Κάθισμα
Θα βρείτε ευκολότερο να κάθεστε σε κάτι αρκετά ψηλό, όπως ένα σκαμπό για παράδειγμα στην αρχή. Θα σας βοηθάει να κάθεστε για μικρά χρονικά διαστήματα εναλλάσοντας το με λίγο περπάτημα. Μπορείτε να κάθεστε σε κανονικές καρέκλες εφόσον νοιώθετε άνετα να το κάνετε αλλά συνήθως αυτό συμβαίνει ύστερα από λίγες εβδομάδες.
Σήκωμα από την καρέκλα
Αρχικά θα το βρείτε ευκολότερο να χρησιμοποιείτε ψηλότερες καρέκλες. Αυτό θα βοηθήσει να σηκώνεστε ευκολότερα από την καρέκλα. Επίσης βοηθάει να μετακινείστε στην αρχή προς την άκρη της καρέκλας και να σπρώχνετε με τα χέρια σας.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ
Κατά την διάρκεια της παραμονής σας στο νοσοκομείο αν έχετε απορίες όσον αφορά τη διαχείρηση των δουλειών του σπιτιού μπορείτε να ζητήσετε από τη νοσηλεύτρια ή το φυσικοθεραπευτή να σας παραπέμψουν στον εργασιοθεραπευτή (occupational therapist).
Δουλειές στο σπίτι
Μπορείτε να επιστρέψετε στις δραστηριότητες σας όταν νοιώσετε ότι τα καταφέρνετε. Παρόλα αυτά μπορεί να νοιώθετε πιο άνετα εάν:
Ψώνια
Αρχικά μπορείτε να ψωνίζετε πιο άνετα εάν:
Επίσης
Προοδευτική δραστηριοποίηση
Μετά το χειρουργείο ο καθένας θα πρέπει να ˚κτίσει˚ ξανά την φυσική του κατάσταση σιγά σιγά. Αυτό το κεφάλαιο θα σας δώσει μερικές οδηγίες.
Σα γενικό κανόνα, να κινητοποιείστε αργά και από λίγο κάθε φορά. Καθορίστε μια ρουτίνα δραστηριοτήτων και προοδευτικά αυξάνετέ τις βήμα βήμα, μέρα με τη μέρα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να δείτε τι μπορείτε να κάνετε εκείνη τη στιγμή. Βοηθάει να κρατάτε ένα ημερολόγιο.
Μπορώ να
Καθίσω για ____________________ λεπτά σήμερα.
Μπορώ να περπατήσω για ____________________ λεπτά σήμερα.
Μπορώ να μεταφέρω ___________________ κιλά από το ένα τραπέζι στο άλλο.
Μπορώ να σταθώ όρθιος για ________________ λεπτά.
Αφού ξέρετε τι μπορείτε να κάνετε μετά μπορείτε δουλέψετε ώστε να το βελτιώσετε. Για να το πετύχετε αυτό θα πρέπει να κάνετε λίγο λιγότερα από αυτά που μπορείτε (ας πούμε 80%) αλλά να τα επαναλαμβάνετε συχνά και προοδευτικά να αυξάνετε τις δραστηριότητές σας κάθε λίγες μέρες.
Καλές και κακές μέρες είναι αναμενόμενες
Θα ανακαλύψετε ότι κάποιες μέρες, από άποψης πόνου είναι καλύτερες και κάποιες χειρότερες. Αυτό είναι φυσιολογικό. Στις καλές μέρες τείνουμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα, αλλά αυτό δεν συνιστάται γιατί μπορεί να πυροδοτήσει τον πόνο. Είναι καλό να τηρούμε το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων μας και στις κακές μέρες.
Επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες
Θα χρειαστούν μερικές εβδομάδες για να γυρίσετε στις βασικές σας δραστηριότητες. Ξεκινήστε βγαίνοντας έξω, κάνοντας τακτικά γυμναστική, ψώνια, συναντήσεις με φίλους. Αυτά θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη σας στη μέση σας. Μέσα σε ένα ή δύο μήνες θα μπορείτε να συμμετέχετε και σε πιο βαριά αθλήματα, αφού βέβαια έχετε σταδιακά ˚κτίσει˚ τη φυσική σας κατάσταση.
Κτίστε σταδιακά την φυσική σας κατάσταση | ||||||
και ούτο καθ’εξής | ||||||
20 λεπτά | ||||||
15 λεπτά | ||||||
11 λεπτά | ||||||
8 λεπτά | ||||||
6 λεπτά | ||||||
5 λεπτά | ||||||
Καθιστός/όρθιος/οδήγηση/ποδηλασία/περπάτημα/κολύμβηση/τρέξιμο/κ.ά. | ||||||
Οδήγηση
Μπορείτε να οδηγήσετε δύο εβδομάδες ύστερα από την επέμβαση εφόσον μπορείτε να ελέγχετε τα πετάλια και μπορείτε να φρενάρετε. Καλό είναι να ενημερώσετε την ασφάλεια σας ότι υποβληθήκατε σε εγχείρηση.
Μπορείτε να δοκιμάσετε να μπείτε στο αυτοκίνητο ως συνήθως αλλά αν αυτό είναι δύσκολο μπορείτε πρώτα να καθίσετε και μετά να φέρετε τα πόδια σας μέσα. Όπως και με τις άλλες δραστηριότητες πρέπει να ξεκινήσετε σιγά σιγά με μικρές διαδρομές. Συχνές στάσεις και λίγο περπάτημα θα σας βοηθήσουν.
Σεξουαλική δραστηριότητα
Η μέση σας δεν είναι εύθραυστη, οπότε μπορείτε να έρθετε σε επαφή όταν νοιώσετε άνετα για αυτό. Ο χρόνος διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Άρση βαρών
Η δομή της σπονδυλικής σας στήλης είναι αρκετά δυνατή ώστε να μπορείτε να σηκώνετε βάρη μετά την επέμβαση. Βέβαια χρειάζεται φυσικοθεραπεία για να βελτιωθείτε.
Το τι είναι ελαφρύ ή βαρύ διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από:
Μπορείτε να ξεκινήσετε να σηκώνετε ελαφρά αντικείμενα μια εβδομάδα μετά την επέμβαση. Χρειάζεται εξάσκηση και υπομονή για να επιστρέψετε στις φυσιολογικές σας δραστηριότητες. Σταδιακά θα αυξάνετε το βάρος που σηκώνετε. Για να έχετε μια γενική ιδέα, υπολογίστε ότι σε περίπου 6 εβδομάδες θα μπορείτε να σηκώνετε βαρύτερα αντικείμενα.
Συμβουλές για την άρση βαρύτερων αντικειμένων
Επιστροφή στη δουλειά
Πρέπει να αποκαταστήσετε καλή φυσική κατάσταση για να γυρίσετε πίσω στη δουλειά όσο το συντομότερο δυνατόν. Δεν χρειάζεται να περιμένετε να φύγει εντελώς ο πόνος. Το πόσο χρονικό διάστημα θα χρειαστεί να λείψετε από την δουλειά εξαρτάται από τον τύπο της δουλειάς σας. Ακολουθεί μια αδρή εκτίμηση της αποχής από την εργασία σας:
Θα μπορούσατε να τροποποιήσετε λίγο τις υποχρεώσεις σας στην δουλειά ώστε να γυρίσετε συντομότερα.
Βοηθάει να κάνετε ένα πλάνο του πότε και πως θα γυρίσετε στην δουλειά και στις φυσιολογικές σας δραστηριότητες.
Πλάνο επιστροφής στην εργασία
Έχετε κάποιο πρόβλημα μετά το χειρουργείο;
Μικρός αριθμός ασθενών παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα μετά το χειρουργείο όταν είναι πια στο σπίτι. Επικοινωνείστε με τον γιατρό σας αν κάτι από τα παρακάτω συμβαίνει:
Παρακολούθηση μετά το χειρουργείο
Θα χρειαστεί να σας παρακολουθήσουμε μέχρι την 6 ή την 12 εβδομάδα από τότε που βγήκατε από το νοσοκομείο.
Οι περισσότεροι ασθενείς δε χρειάζονται φυσικοθεραπεία μετά το χειρουργείο. Παρόλα αυτά αν επιμένει ο μυϊκός σπασμός και δυσκολεύεστε να ξαναγυρίσετε στις φυσιολογικές σας δραστηριότητες ένα πρόγραμα φυσικοθεραπείας θα μπορούσε να σας βοηθήσει.