Πλαγιοκεφαλία/Ραιβόκρανο

Η πλαγιοκεφαλία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μια ασύμμετρη παραμόρφωση (ισοπέδωση) της πίσω πλάγιας πλευράς  του κρανίου. Η ανάσκελη θέση ύπνου μεγαλώνει τη πιθανότητα πλαγιοκεφαλίας. Ωστόσο η θέση αυτή συνιστάται γιατί μειώνει το κίνδυνο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.

Ποιες είναι οι αιτίες της πλαγιοκεφαλίας;

1. Η συνηθέστερη αιτία της πλαγιοκεφαλίας είναι η θέση που είχε το έμβρυο στη μήτρα και η θέση που κοιμάται ή ξαπλώνει το μωρό.
2. Συχνά συνυπάρχει ραιβόκρανο. Στην κατάσταση αυτή το μωρό γέρνει το κεφάλι του από την μια πλευρά. Αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι μύες του λαιμού είναι ρικνωμένοι ή κοντοί από την μία πλευρά. Αυτό επιδεινώνει και την κατάσταση της πλαγιοκεφαλίας αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
3. Μια σπανιότερη αιτία είναι η κρανιοσυνοστέωση. Αυτή είναι μια κατάσταση όπου οι ραφές μεταξύ των οσταρίων του κρανίου κλείνουν πρόωρα. Αυτή είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εγκέφαλου. Η αντιμετώπιση αυτής της πάθησης γίνεται από νευροχειρουργό και πιθανόν να είναι αναγκαία η χειρουργική αντιμετώπιση.

Πως γίνεται η διάγνωση της πλαγιοκεφαλίας;

Οι γονείς θα αντιληφθούν ότι το σχήμα του κεφαλιού δεν είναι συμμετρικό και το μωρό έχει την τάση να κοιτάει μόνο προς την μία πλευρά (δεξιά ή αριστερά). Ο παιδίατρος θα κάνει τη διάγνωση και θα παραπέμψει το μωρό στο παιδοορθοπαιδικό για την θεραπεία του. Όσο πιο έγκαιρη γίνεται η διάγνωση τόσο πιο γρήγορα αρχίζει η θεραπεία και τόσο πιο καλή είναι η πρόγνωση.

Θεραπεία της πλαγιοκεφαλίας.

Είναι σημαντικό να αρχίσετε κάποιες ασκήσεις και κάποιες διατάσεις ώστε να χαλαρώσουν οι μύες του αυχένα και να προσπαθείτε να κοιτάει το μωρό από την αντίθετη πλευρά που συνήθως προτιμά. Το κλειδί είναι να γίνονται οι ασκήσεις από λίγο και συχνά.

Ασκήσεις – Διατάσεις:

• Προσπαθήστε να βάζετε το μωρό μπρούμυτα με το κεφάλι του να κοιτά στην αντίθετη πλευρά από ότι συνηθίζει, αρκετές φορές την ημέρα και να το επιβλέπετε.

Δεξιά πλαγιοκεφαλία: Βάζετε το μωρό μπρούμυτα με το κεφάλι να κοιτάζει στα αριστερά. Αντιθέτως το κεφάλι να κοιτάζει στα δεξιά στη περίπττωση της αριστερής πλαγιοκεφαλίας.

• Κατά τη διάρκεια της ημέρας προσπαθήστε να διεγείρετε το μωρό να κοιτάζει προς την αντίθετη κατεύθυνση από ότι συνήθως προτιμά με τους ακόλουθους τρόπους:
  • Να το βάζετε σε μια θέση στο δωμάτιο ώστε να χρειάζεται να γυρνάει από την αντίθετη πλευρά για να κοιτάζει τα πράγματα που τον ενδιαφέρουν (παιχνίδια, τηλεόραση, φωτάκια). Δηλαδή από την αριστερή πλευρά σε περίπτωση δεξιάς πλαγιοκεφαλίας και από τη δεξιά σε αριστερή πλαγιοκεφαλία.
  • Να προσεγγίζετε το μωρό από την αντίθετη πλευρά. Δηλαδή από την αριστερή πλευρά σε περίπτωση δεξιάς πλαγιοκεφαλίας και από τη δεξιά σε αριστερή πλαγιοκεφαλία.
  • Συμβουλέψετε και τους υπόλοιπους συγγενείς να κάνουν το ίδιο.
  • Όταν έχετε αγκαλιά το μωρό κρατείστε το κεφάλι του να κοιτάζει στην αντίθετη πλευρά (π.χ. σε ένα παιχνίδι) κρατώντας μια ήπια αντίσταση  στον αντίθετο ώμο.

Δεξιά πλαγιοκεφαλία: Κρατείστε με ήπιο χειρισμό το κεφάλι του μωρού να κοιτάζει αριστερά όταν έχετε το μωρό αγκαλία. Αντιθέτως το κεφάλι να κοιτάζει στα δεξιά στη περίπττωση της αριστερής πλαγιοκεφαλίας.

• Με ήπιους χειρισμούς κάντε στροφική κίνηση του κεφαλιού προς την αντίθετη κατεύθυνση. Πιέστε ελαφρά να ακουμπήσει το αυτί του μωρού στον ώμο του.

Ασκήσεις δεξιάς πλαγιοκεφαλίας. Κάντε τις αντίθετες κινήσεις σε περίπτωση αριστερής πλαγιοκεφαλίας.

Θέση ύπνου:

Θα πρέπει να προσπαθήσετε να αλλάξετε τη θέση που προτιμά το μωρό να κοιμάται αν και αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο, ιδίως στην αρχή.

• Τοποθετήστε μαξιλαράκια ώστε να κοιτάζει το μωρό προς την αντίθετη πλευρά (π.χ. προς τα αριστερά σε περίπτωση δεξιάς πλαγιοκεφαλίας). Υπάρχουν και ειδικά μαξιλαράκια για αυτή τη δουλειά.
• Τοποθετήστε τα παιχνιδάκια του στην αντίθετη πλευρά του κρεβατιού ώστε να έχει ερέθισμα το μωρό να κοιτάζει προς την αντίθετη πλευρά. Δηλαδή τοποθετήστε τα παιχνιδάκια στην αριστερή πλευρά σε περίπτωση δεξιάς πλαγιοκεφαλίας.
• Να έρχεστε από την αντίθετη πλευρά στο κρεβάτι ώστε το μωρό να προσπαθεί να κοιτάζει από την αντίθετη πλευρά. Δηλαδή να έρχεστε από αριστερά σε περίπτωση δεξιάς πλαγιοκεφαλίας.

Ορθοτικά κράνη.

Σε μωρά άνω των 5-6 μηνών που επιμένει η πλαγιοκεφαλία ή που δεν έγινε έγκαιρη διάγνωση μπορεί να εφαρμοστεί ένα ειδικό κράνος που θα ασκεί αντίθετες πιέσεις με σκοπό να βελτιώσει το σχήμα του κεφαλιού. Αυτό το ειδικό κράνος μπορεί να εφαρμοστεί μέχρι την ηλικία των 12 μηνών. Σε μεγαλύτερες ηλικίες τα οστά του κρανίου είναι ήδη αρκετά σκληρά και το κράνος δεν έχει καλά αποτελέσματα.

Ορθοτικό κράνος πλαγιοκεφαλίας.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Στην περίπτωση που επιμένει το ραιβόκρανο στη συντηρητική θεραπεία τότε πρέπει να απελευθερώσουμε χειρουργικά τους ρικνωμένους μύες (στερνοκλειδομαστοειδείς μύες) που δεν αφήνουν το κεφάλι να έρθει στη φυσιολογική του θέση επηρεάζοντας τη συμμετρική του ανάπτυξη.

Ποια είναι η πρόγνωση της πλαγιοκεφαλίας;

Η πρόγνωση της πλαγιοκεφαλίας είναι πολύ καλή. Μεγαλώνοντας το παιδί και με τη σωστή θεραπεία θα βελτιωθεί εντελώς το σχήμα του κεφαλιού.