Ενημερωτικό φυλλάδιο
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ) εκφύεται από το πίσω μέρος του μηριαίου οστού και πηγαίνοντας προς τα κάτω και μπροστά καταφύεται στο πάνω μέρος της κνήμης. Ο ΠΧΣ είναι ένας πλατύς και παχύς σύνδεσμος όσο περίπου το μέγεθος του μικρού σας δακτύλου.
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι πολύ σημαντικός στο να κρατά την κνήμη σε μια καλή κίνηση πάνω στην επιφάνεια του μηριαίου. Ελέγχει επίσης την έξω στροφή του μηριαίου επί της κνήμης. Είναι σημαντικός στην συνδεσμική ισορροπία του γόνατος. Για αυτούς τους λόγους είναι απαραίτητος στο να εξασφαλίζει τη σταθερότητα της άρθρωσης.
O πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος μπορεί να τραυματιστεί από στροφικές κακώσεις στο ελεφρά λυγισμένο γόνατο. Μπορεί να συνοδεύεται από κακώσεις του έσω μηνίσκου καθώς και του έσω πλάγιου συνδέσμου.
Άλλοι μηχανισμοί κάκωσης είναι η βίαιη υπερέκταση του γόνατος καθώς και η βίαιη υπέρκαμψη.
Καθώς ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος βρίσκεται μέσα στην άρθρωση η ρήξη του προκαλεί αιμορραγία μέσα στην άρθρωση που γι’ αυτό το λόγο πρήζεται.
Είναι καλό να έχετε υπόψη ότι όποιος έχει ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ) δεν σημαίνει ότι πρέπει απαραίτητα να χειρουργηθεί. Παρόλο που η ρήξη προκαλεί αστάθεια στο γόνατο, μερικοί καταφέρνουν να ενδυναμώσουν αρκετά το μυΐκό σύστημα του γόνατος, ώστε να αντιρροπούν αυτή την αστάθεια ικανοποιητικά. Αυτό εξαρτάται από το κάθε άτομο και τις απαιτήσεις του.
Η αποκατάσταση του προσθίου χιαστού γίνεται συνήθως με την χρήση είτε των οπίσθιων μηριαίων είτε του κεντρικού τμήματος του επιγονατιδικού συνδέσμου.
Κατά την επέμβαση αφαιρούνται τα υπολείμματα του ΠΧΣ και ελέγχεται η άρθρωση για άλλες βλάβες. Μετά τοποθετείται το μόσχευμα για την αποκατάσταση του ΠΧΣ.
Γίνεται περίδεση του τραύματος και κάποιες φορές τοποθετείται μία παροχέτευση τραύματος.
Θα χρειαστεί ένας νάρθηκας γόνατος που θα βοηθήσει στην αποκατάστασή σας.
Μετά την επέμβαση, η φυσικοθεραπεία είναι πολύ σημαντική. Θα ξεκινήσετε την αποκατάσταση στην κλινική αμέσα μετά το χειρουργείο. Μετά θα συνεχίσετε ως εξωτερικός ασθενής.
Κάποιες ενδεικτικές ασκήσεις περιγράφονται στο τέλος αυτού του ενημερωτικού φυλλαδίου. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η αποκατάσταση εξαρτάται από την προσπάθεια που θα καταβάλετε.
Η κινητοποίησή σας θα αρχίσει την επόμενη μέρα του χειρουργείου με το φυσικοθεραπευτή. Στην αρχή θα περπατάτε με τις πατερίτσες. Ο φυσικοθεραπευτής θα σας δείξει πως να τις χρησιμοποιείτε. Σταδιακά θα φορτίζετε περισσότερο το πάσχων σκέλος. Θα εξασκηθείτε επίσης στο να χρησιμοποιείτε τις σκάλες.
Μπορείτε να φύγετε από το νοσοκομείο μία δύο μέρες μετά την επέμβαση.
Θα φορτίζετε σταδιακά το πάσχων σκέλος και σε δύο με τρείς εβδομάδες θα μπορείτε να περπατάτε χωρίς τις πατερίτσες.
Θα αρχίσετε ασκήσεις ενδυνάμωσης, όπως αυτές που περιγράφονται στο τέλος αυτού του ενημερωτικού φυλλαδίου.
Μπορεί να πρηστεί το γόνατο μετά την επέμβαση. Αυτό ίσως σημαίνει ότι το παρακάνετε και χρειάζεστε λίγο ξεκούραση ακόμη. Αν το πρήξιμο επιμένει τοποθετήστε το σκέλος σε ανάρροπη θέση (δηλαδή το πόδι ψηλότερα από το ισχίο) και χρησιμοποιήστε πάγο.
Για να χρησιμοποιήσετε πάγο τοποθετήστε το σε αδιάβροχη σακούλα και μια πετσέτα. Εφαρμόστε τον στο γόνατο για 20 λεπτά δύο ή τρείς φορές την ημέρα μέχρι να υποχώρησει το οίδημα. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε πάγο αν έχετε δερματικά προβλήματα ή αλλοιωμένη αισθητικότητα γύρω από το γόνατο.
Στην αρχή το κυκλοφορικό σας θα πάσχει λίγο. Μπορείτε να το βελτιώσετε με τις ακόλουθες ασκήσεις:
· Τραβήξτε τα δάκτυλα των ποδιών σας και τα πόδια σας προς τα εσάς και μετά σπρώξτε τα αντίθετα. Επαναλάβετε 10 φορές.
· Σφίξτε τους γλουτιαίους μύες για 5 δευτερόλεπτα και μετά χαλαρώστε. Επαναλάβετε 10 φορές.
Επαναλάβετε αυτές τις ασκήσεις κάθε μισή ώρα.
Πρέπει επίσης να παίρνετε 2 ή 3 βαθειές ανάσες κάθε ώρα ώστε να κρατάτε τους πνεύμονες καθαρούς.
Συνεχίστε με τις ακόλουθες ασκήσεις τρείς φορές την ημέρα μέχρι να φτάσετε στο επίπεδο να κάνετε άνετα τις καθημερινές σας δραστηριότητες.
· Στατική άσκηση τετρακεφάλου
Καθίστε και σηκώστε τα δάκτυλα προς τα εσάς και πιέστε προς τα κάτω το γόνατο. Κρατήστε αυτή την στάση για 5 δευτερόλεπτα. Επαναλάβετε 10 φορές.
· Ανύψωση σκέλους σε έκταση
Καθίστε με το χειρουργημένο πόδι σε έκταση και το αντίθετο λυγισμένο. Ανασηκώστε το πόδι σε έκταση λίγο χαμηλότερα από το λυγσμένο γόνατο του άλλου ποδιού. Κρατήστε το για 5 δευτερόλεπτα και κατεβάστε το αργά. Επαναλάβετε 10 φορές.
Την άσκηση αυτή πρέπει να σας την δείξει ο φυσικοθεραπευτής σας. Αν δεν την κάνετε σωστά μπορεί να ασκούνται πιέσεις στο μόσχευμα πριν την ενσωμάτωσή του.
· Ασκήσεις κίνησης.
Καθίστε σε μια καρέκλα. Εκτείνετε το χειρουργημένο πόδι εντελώς μπροστά σας. Μετά λυγίστε το ξανά. Επαναλάβετε 10 φορές.
Ύστερα από την έξοδο από το νοσοκομείο θα χρειαστείτε περαιτέρω φυσικοθεραπεία. Θα χρειαστεί να κάνετε κάποιες ασκήσεις και να εξασκηθείτε στη βάδιση. Ο σκοπός είναι να βελτιωθούν:
· Η ευλυγισία
· Η μυΐκή ισχύς
· Ο έλεχος της ισορροπίας
· Η γενική φυσική κατάσταση.
Η αποκατάστασή είναι οργανωμένη σε φάσεις. Μόλις ολοκληρώνεται η πρώτη ακολουθεί η επόμενη. Η πρόοδός σας δεν είναι στενά περιορισμένη χρονικά. Ο κάθε ασθενής έχει τους χρόνους του.
Όταν θα έχετε αποκαταστήσει καλή μυΐκή ισχύ, ιδίως του τετρακεφάλου, θα μπορείτε να ασκηθείτε σε γυμναστήριο ,ανεξάρτητα από φυσικοθεραπευτική παρακολούθηση.
Αυτές είναι κάποιες γενικές οδηγίες προκειμένου να σας βοηθήσουν σε συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Οδήγηση
Θα μπορείτε να οδηγήσετε όταν πια περπατάτε άνετα και μπορείτε να φορτίσετε πλήρως το σκέλος σας.
Κολύμβηση
Θα μπορείτε να κολυμπήσετε σε περίπου 6 εβδομάδες.
Αθλητικές δραστηριότητες
Μπορείτε να ξεκινήσετε ελαφριά αθλήματα μετά τους 7 μήνες. Πιο βαριά αθλήματα μετά τους 9-12 μήνες εφόσον έχετε πλήρη αποκατάσταση.
Εξαρτάται από το είδος της δουλειάς και από τον ρυθμό της αποκατάστασής σας. Αν κάνετε δουλειά γραφείου φυσικά θα μπορείτε να επιστρέψετε γρηγορότερα από ότι σε άλλες πιο βαριές δουλειές.
· Τους πρώτους 4-6 μήνες αποφύγετε στροφικές κινήσεις του γόνατος και γονάτισμα.
· Το μόσχευμα είναι ιδιαίτερα αδύνατο μεταξύ της 6ης και 8ης εβδομάδας μετά την επέμβαση.
· Η αποκατάσταση είναι πολύ σημαντική. Ακολουθήστε της οδηγίες του φυσικοθεραπευτή και του γιατρού σας.
· Ο καθένας έχει τους δικούς του χρόνους αποκατάστασης για αυτό μην συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους.
· Αν έχετε κάποια απορία ή κάποιο πρόβλημα επικοινωνήστε με τον φυσικοθεραπευτή ή τον γιατρό σας.
Ο χειρουργός σας θα σας παρακολουθεί τακτικά μέχρι την αποκατάστασή του γόνατός σας. Επίσης ο φυσικοθεραπευτής σας θα σας ελέγχει τακτικά.
Η επιλοίμωξη του τραύματος και η θρόμβωση είναι δύο όχι συχνές επιπλοκές. Στην εν τω βάθει θρόμβωση τα συμπτώματα είναι έντονος πόνος και πρήξιμο στο γόνατο ή στην γάμπα. Σε περίπτωση επιλοίμωξης το γόνατο μπορεί να πρηστεί, να είναι ζεστό και επιπλέον ενδέχεται να έχετε πυρετό. Αν αντιληφθείτε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα επικοινωνήστε μαζί μας.